به گزارش گروه بین‌الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در سال 1914 میلادی آلمان آغازگر جنگ جهانی اول شد و به تبع آن انگلیس، فرانسه و روسیه علیه آلمان اعلام جنگ نمودند. در این میان عثمانی با امضاء پیمان سیاسی امنیتی از آلمان حمایت کرد و رسماً وارد جنگ شد. متفقین نیز علیه عثمانی اعلام جنگ نمودند و با لشکرکشی به نزدیکی خاک عثمانی درصدد بودند تا این دولت را همه جانبه مورد هجمه قرار دهند اما در این نبرد شکست خوردند.
متفقین با پیش گرفتن رویه جدیدی بر آن شدند تا شیوخ قبائل عرب را وادار کنند علیه خلیفه شورش کنند. به این اعراب وعده‌ای داده شد که کشوری عربی از مدیترانه تا شبه جزیره تشکیل می‌گردد اما این وعده هیچ‌گاه محقق نشد. انگلیس و فرانسه در قراردادی پنهانی تخت عنوان «سایکس پیکو» توافق کردند سرزمین‌های فلسطین، لبنان، سوریه، عراق، اردن و شبه جزیره عربستان از عثمانی گرفته شود و تنها ترکیه امروزی برای آن باقی می‌ماند.
نقش انگلیس در تشکیل دولت یهودی
در اواخر جنگ جهانی اول صهیونیست‌ها و دولت بریتانیا به توافقی دست یافتند. در نتیجه این توافق صهیونیست‌ها برای تشکیل کشور مستقل یهودی از بریتانیا تأیید و قول حمایت گرفتند و متقابلاً قرار شد صهیونیست‌ها در جهت پیروزی متفقین‌ها تلاش کنند. وزیرخارجه بریتانیا در سال 1917 بیانیه‌ای تنظیم کرد که دولت بریتانیا تشکیل دولت یهودی در اراضی فلسطین را به رسمیت شناخت و از آن حمایت کرد.
یهودیان تا اواسط جنگ جهانی اول حامی آلمان‌ها بودند اما با شکل‌گیری این معامله بزرگ پشت آلمان‌ها را خالی کردند. بسیاری از تحلیل‌گیران این حرکت یهودیان را عامل دشمنی آلمان‌ها با ایشان می‌دانند. سرانجام آلمان و عثمانی در جنگ جهانی اول شکست خوردند و متفقین پیروز میدان شدند. پس از این رویداد سرزمین‌های مذکور در قرارداد «سایکس پیکو» بین انگلیس و فرانسه تقسیم شدند و کرانه باختری رود اردن تا سواحل مدیترانه به بریتانیا رسید. بریتانیا که پیش از قرارداد با صهیونیست‌ها تشکیل دولت عربی را به اعراب آن مناطق وعده داده بود، نسبت به هر دو گروه خلف وعده کرد و این سرزمین را به هیچ کدام واگذار نکرد.
آغاز نفوذ صیهیونیست در فلسطین
هنگامی که انگلیس در سال 1920 قیم فلسطین شد، جمعیت یهودیان این سرزمین حدود 80 هزار نفر بود. از این تاریخ به بعد روند مهاجرت سرعت گرفت و برای تسریع این حرکت آژانس بین‌المللی یهود را تأسیس کرد. این آژانس وظیفه تبلیغ، انتقال و تهیه زمین برای یهودیان را برعهده گرفت. یهودیان مهاجر برای مقابله با هرگونه تهدید احتمالی گروه‌های مسلح و اطلاعاتی هاگانا را تشکیل کردند.
انجمن علمای بیت‌المقدس از سال 1939 میلادی طی حکمی فروش زمین به یهودیان را ممنوع کردند. یهودیان از زمان ورود به اسرائیل سعی داشتند تا زمین‌های حاصلخیز را به تملک خود درآورند. تا سال 1948 میلادی از 27 هزار کیلومتر مساحت فلسطین 1400 کیلومتر به تملک یهودیان درآمد. بیشترین میزان خرید زمین تا پیش از اعلام این فتوا به تملک یهودیان درآمده بود اما پس از انتشار این فتوا، فروش زمین به آن‌ها بسیار کم شد و دولت قیمومت تصمیم گرفت از اراضی دولتی به یهودیان زمین اعطا کند. بنابراین 600 کیلومتر مربع زمین از اراضی دولتی به آژانس یهود واگذار شد.
در همین بهبوهه اعراب تصمیم گرفتند برای پیگیری مطالبات خود کمیته عالی اعراب را تشکیل دهند. این کمیته برای مقابله با صهیونیست‌ها برنامه تنظیم کرد که شامل 4 بخش مهم بود:
1- ممنوعیت مهاجرت یهودیان به فلسطین
2- ممنوعیت انتقال زمین به یهودیان
3- انحلال دولت قیمومت
4- تأسیس حکومت ملی پارلمانی
این کمیته با اعتصابات سراسری به پرداخت نکردن مالیات به دولت قیمومت وادار کرد و در این راه نیز موفق شد. شاخه نظامی کمیته عالی عرب با نام سازمان جهاد مقدس تأسیس شد. سرانجام دولت بریتانیا از سران کشورهای عربی درخواست نمود بین آن‌ها و فلسطین میانجیگری کند.
کمیسیون میانجیگری در گزارشش پیشنهاد داد فلسطین به دو بخش مستقل و مجزا با دو دولت یهودی و عرب تشکیل شود و مناطق بیت‌المقدس و رام‌الله و ناصره در اختیار دولت قیمومت باقی بماند. 16 روز بعد کمیته عالی عرب این طرح را رد کرد.
تأسیس دولت اسرائیل
زمزمه‌های جنگ جهانی دوم بار دیگر بریتانیا را نسبت به خطر اعراب در حمایت از دشمانش به عقب‌نشینی وا داشت. از همین رو ورود یهودیان به فلسطین و انتقال زمین به ایشان را محدود کرد. بریتانیا در گزارشی اعلام کرد قصد دارد دولت یکپارچه فلسطینی با دو ملیت را پایه‌ریزی نماید. این تصمیمات عصبانیت یهودیان را برانگیخت. در همین سال‌ها آمریکا ورود بسیاری از یهودیان به ایالات متحده را ممنوع اعلام کرد.
یهودیان تصمیم گرفتند با انگلیسی‌ها مبارزه کنند و هاگانا اقدام به قیام مسلحانه نمود. افکار عمومی در انگلیس خواستار ترک نیروهای بریتانیایی از فلسطین شد و سرانجام در سال 1947 میلادی بریتانیا انصرافش را از قیمومت فلسطین ارائه کرد. سازمان ملل با صدور قطعنامه 181 تشکیل دو دولت یهودی و عربی و بی‌طرف ماندن اورشلیم را تصویب کرد. مطابق این قطعنامه 55 درصد اراضی فلسطین به یهودیانی که 650 هزار نفر از جمعیت فلسطین را تشکیل می‌دادند رسید و 45 درصد اراضی به فلسطینیانی که 1 میلیون و 200 هزار تشکیل می‌دادند، رسید. این طرح تقسیم تعجب و خشم همگان را برانگیخت و سنگ بنای اتفاقات مهمی را در تاریخ گذاشت.
جنبش جهانی صهیونیسم این طرح را پذیرفت اما اعراب آن را رد کردند. این اتفاقات سبب شد سلسله درگیری‌ها و جنگ‌های داخلی بین یهودیان و فلسطینی‌ها شکل بگیرد. دولت بریتانیا بدون توجه به این اتفاقات در سال 1948 نظامیانش را از فلسطین خارج کرد. برخی از اعضاء ذی‌نفوذ صهیونیست بیانیه‌ای صادر کردند و موجودیت اسرائیل را اعلام کردند. 1روز بعد از این اعلام کشورهای سوریه، اردن، مصر، عراق، یمن، عربستان و لبنان علیه دولت تازه تأسیس اسرائیل اعلام جنگ نمودند اما در نهایت صهیونیست‌ها پیروز شدند.
بعد از این جنگ صیهونیست‌ها 26 درصد بیشتر از آن میزان اراضی که سازمان ملل برایشان مشخص ساخته بود را تصرف کرد و بقیه این سرزمین بین اردن و مصر تقسیم شد. از این تاریخ مرزهایی که در قطعنامه به رسمیت شناخته شد فراموش شدند. اعراب پس از این شکست 3 بار دیگر به جنگ صهیونیست‌ها رفتند اما موفقیتی حاصل نشد و زمین‌های بیشتری را از دست دادند.
پیمان‌های چندجانبه اسرائیل
مصر نخستین کشور اسلامی بود که مذاکره مستقیم با اسرائیل را در سال 1977 پذیرفت. انورسادات رئیس جمهور مصر به تل‌آویو سفر کرد. حاصل این مذاکرات پیمان کمپ دیوید بود. اسرائیل صحرای سینا را به مصر بازگرداند و مصر متقابلا مجبور به رسمیت شناختن اسرائیل شد. جنگ ایران و عراق و جنگ‌های داخلی لبنان و سوریه سبب شد تا متحدان فلسطین درگیر باشند و فلسطین در عرصه بین‌المللی تضعیف گردد. سرانجام پس از کشمکش‌ها و درگیری‌های بسیار طرف فلسطینی در پیمان اسلو قبول کرد دولت اسرائیل را به رسمیت بشناسد و دولت خودگردان برای خود تعریف نماید. بعد از این توافق تاریخی یاسر عرفات ریاست دولت خودگردان فلسطین را بدست گرفت.
3 چالش مهم میان یهودیان و فلسطینیان که از همان سال‌ها تا به امروز حل نشده است از قرار زیر است:
1- دولت اسرائیل همواره با بازگشت مهاجران فلسطینی زیادی که به کشورهای دیگر عزیمت نموده‌اند اعلام مخالفت کرده است.
2- ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری، غزه و بلندی‌های جولان نمود و 300 هزار یهودی در آنجا ساکن شدند و خلاف قطعنامه سازمان ملل رفتار کردند و حاضر به تخلیه آن نیست.
3- عدم توافق بر سر مالکیت فلسطین بر قسمت شرقی بیت‌المقدس و پایتخت شدن فلسطین.
گزارش از عرفان عباسی
